MALAZGIRT 1071 - MERVANİ DEVLETİ ( ZAZALAR)
Malazgirt Zaferi’nin Yıldönümü
1071 Malazgirt Zaferi, Anadolu’nun ebedî yurdumuz haline gelmesinin başlangıç noktası olarak tarihimizin en önemli dönüm taşlarından biridir. Bu zaferin kazanılmasında Sultan Alparslan’ın stratejik dehası kadar, 20 bin Zaza Askerinin ve orduda yer alan farklı unsurların fedakârlığı da belirleyici olmuştur.
Tarihsel kaynaklarda Mervanî Beyliği’nin ahalisi bütünüyle Zazalardan oluşmakta ve Malazgirt Meydan Muharebesi’nde 20 bin kişilik Zaza kuvvetinin önemli rol oynadığı aktarılmaktadır.
Rivayetlere göre, bu zaferin kolay kazanılması üzerine Zaza askerleri kendi dillerinde “Ma Lez Girt” (Biz erken kazandık) ifadesini kullanmış; bu söz, zamanla “Malazgirt” adıyla anılır olmuştur.
Bu bağlamda Malazgirt Zaferi yalnızca askeri bir başarı değil, aynı zamanda Türkler ile Zazaların ve Anadolu’da yaşayan farklı unsurların ortak tarih ve kader birliğinin simgesidir. Ecdadımızın bu kutlu mücadelesini rahmet, minnet ve şükranla anıyor; Malazgirt Zafer Bayramı’nı en içten dileklerimizle kutluyoruz.
MERVÂNÎ BEYLİĞİ TARİHİ (983 – 1096)
983 Mervânî Beyliği’nin kuruluşu Bâd b. Dostık Silvan (Mayyâfârikîn) merkezli olarak kuruldu. Diyarbakır, Bitlis, Muş, Hakkâri çevresine hâkim oldu.
990 Bâd’ın ölümü Bâd b. Dostık Ölümü sonrası kısa süreli iç karışıklıklar yaşandı.
990 – 997 Ebü’l-Hasan b. Mervân dönemi Ebü’l-Hasan Bâd’ın akrabası, hanedanın adını veren kişidir.
997 – 1010 Ebü’l-Muzaffer Ahmed dönemi Ahmed b. Mervân Devleti güçlendirdi, bölgedeki Bizans ve Abbâsîlerle ilişkiler kurdu.
1010 – 1061 Nasrüddevle Ahmed dönemi Ebü’n-Nasr Ahmed Beyliğin en parlak dönemi. Diyarbakır, Cizre, Musul’a kadar etkili oldular. Bilim ve kültüre önem verdiler.
1061 – 1079 Nizâmüddevle Nasr dönemi Nasr b. Ahmed Büyük Selçuklularla karşı karşıya geldiler. Malazgirt (1071) sırasında Zaza kuvvetleriyle Selçuklu ordusunda yer aldılar.
1079 – 1096 Nâsırüddevle Mansûr dönemi Mansûr b. Nasr Selçuklu Sultanı Melikşah’ın 1096’daki seferiyle tahtını kaybetti, Mervânî Beyliği sona erdi.
1096 Beyliğin Yıkılışı — Diyarbakır ve Silvan, Büyük Selçuklu hâkimiyetine geçti.
Başkent: Silvan (Mayyâfârikîn), bazen Diyarbakır (Amid).
Halk: Kaynaklarda ahalisinin büyük çoğunluğunun Zazalardan oluştuğu belirtilmektedir.
Kültürel Katkılar: Mervânîler, medreseler, camiler, köprüler yaptırmış; bölgeyi bir ilim ve kültür merkezi haline getirmiştir.
Malazgirt Savaşı (1071): Mervânîler’den 20 bin Zaza askeri, Sultan Alparslan’ın ordusuna katılarak zaferin kazanılmasında önemli rol oynamıştır.
Murat BUKAN
ZAZA FEDERASYONU GENEL BAŞKANI
